زهر چه رنگ تعلق پذیرد آزاد است
ویل دورانت مورخ، فیلسوف و نویسنده آمریکایی و مؤلف «تاریخ تمدن» علاقه فراوانی به همسرش «آریل» داشت. آریل دانشجوی کلاس ویل دورانت و 13 سال جوان تر از او بود. دورانت مطالب کتاب را به او دیکته می کرد. علاقه این زن و شوهر به هم به قدری بود که در سال 1981 پس از انتقال دورانت به بیمارستان، آریل از لحظه ای که از دکتر شنید که شانس زنده ماندن شوهرش اندک است، دیگر لب به غذا نزد تا درگذشت. قلب دورانت نیز پس از این که شنید آریل فوت شده، از حرکت بازماند و به او پیوست. زن و شوهر در یک روز در کنار هم دفن شدند. دورانت هنگام مرگ 96 ساله بود. بعضی از سخنان حکیمانه ویل دورانت:
- تمدن را نمی شود بافتح و غلبه از میان برد. تمدن تنها از درون تخریب می شود.
- مدنیت در جامعه با رعایت تساوی حقوق انسان ها شکوفا و بارور می شود و تبعیض، ریشه آن را می خشکاند. مردم برای فرزندانشان به جای مال باید مدنیت به ارث بگذارند.
- من کشف کرده ام که «آزادی» محصول نظم است.
- سلامت ملل مهم تر از ثروت ملل است.
- کتاب نویسی لذت بخش ترین حرفه ها، مؤثر ترین کارها و بهترین خدمات است.
- دانش آموخته کسی است که بداند که هنوز چیزی نمی داند.
رشته سخنرانی های او در دهه 1950 در دانشگاه کلمبیا در ستایش از ادبیات ایران، بیش از پیش متفکران ایرانی قرون وسطا را به جهانیان شناسانید. وی یک جلسه تمام، تنها به تفسیر این بیت حافظ پرداخته بود که:
غلام همت آنم که زیر چرخ کبود زهر چه رنگ تعلق پذیرد آزاد است
کلمات کلیدی:
